TRAVMA
Diş Travmaları ve Koruma Yöntemleri
Çocuklarda diş travmaları, diş çürüklerinden sonra dişlerde meydana gelen en önemli zararları oluşturmaktadır. Çocuklar ve aileleri için de en üzücü durumlardan biri travma nedeniyle çocuğun dişinin kırılması, yerinden çıkması ya da yer değiştirmesidir. Çocuklarda meydana gelen diş travmaları incelendiğinde, her ne kadar birçok kaza yeni yürümeye başlayan çocukların başına gelse de 7–10 yaş arasındaki okul çağı dönemindeki çocukların diş travmalarıyla karşılaşma sıklığı daha fazladır. Süt dişlenme döneminde diş travmalarıyla erkek ve kız çocuklarında hemen hemen aynı oranda karşılaşılırken; okul çağı döneminde erkek çocuklarında kız çocuklarına oranla daha fazla travma oluşabilmektedir. Ayrıca yaz ayları çocukların hareketliliğinin artması açısından diş travmalarının meydana gelmesinde önemli bir faktör olarak kabul edilebilir.
Süt Dişlenme Döneminde Travmanın Zararları ve Yapılması Gerekenler
Süt dişlenme döneminde travmanın çok çeşitli zararları olabilmektedir. Travmadan dolayı sadece ağızda bulunan süt dişleri değil; çene kemiği içerisinde gelişmekte olan sürekli diş germleri de ciddi zararlar görebilmektedir. Ne yazık ki sürekli diş germinde meydana gelen zararlı etkiler, yıllar sonra dişler sürdüğünde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle süt dişlenme döneminde meydana gelen diş travmaları çok iyi bir şekilde değerlendirilmeli, gerekli uygulamalar yapılmalı ve uzun dönem hem klinik olarak hem de radyografik (diş röntgenleri ile) olarak kontrolleri devam etmelidir.
Okul Çağı Çocuklarında Travmanın Zararları ve Yapılması Gerekenler
Sürekli dişlenme döneminde, süt dişlenmenin aksine dişlerin kuron ve/veya kök kırıklarıyla daha sıklıkla karşılaşılmaktadır. Travma ile diş hekimine başvuru arasında geçen süre, tedavinin başarısını etkileyen birincil nedendir.
Eğer diş kırıldıysa ve kırık parça bulunabildiyse, kırık parçayı hemen sütün içerisine koyarak mümkün olan en kısa sürede (ilk 1 saat içerisinde) diş hekimine başvurmak gerekir.
Travma nedeniyle dişin sinir dokusu açılmadıysa kırık parça hemen yapıştırılarak veya kırık parça bulunamadıysa estetik dolgu materyalleriyle kırık kısım tamamlanarak dişin restorasyonu yapılır. Eğer dişin sinir dokusu açığa çıktıysa öncelikle kanal tedavisi yapılıp kırık kısmın tedavisi daha sonra gerçekleştirilir. Ancak çok kısa sürede başvurulduysa, kırık kısımdan sinir dokusunun bu kısa süre içerisinde enfekte olmadığı düşünülerek hiç kanal tedavisi uygulamaya gerek kalmadan, uygun dolgu materyalleri ile dişin restorasyonu tamamlanabilir.
Travma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)
Dişler, travma sonrası farklı sürelerde dayanabilirler. Bazı durumlarda, dişler hemen kaybedilebilirken bazı durumlarda yıllarca dayanabilirler. Bu nedenle, diş travmaları ciddiye alınmalı ve en kısa sürede bir diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş travmalarının tedavisi, dişin ciddiyetine ve tipine göre değişir. Tedaviler arasında diş rengini düzeltmek için estetik dolgular, dişin kökünü korumak için kanal tedavisi, dişin yer değiştirmesi için ortodontik tedavi ve dişin çıkarılması yer alabilir.
Diş travması sonrasında yapılacak ilk şey, diş hekimine hemen başvurmaktır. Eğer diş kaybedilmişse, dişi bulup su veya süt ile yıkayarak diş hekimine götürmek önemlidir. Diş hekimine ulaşana kadar ağrıyı hafifletmek için buz uygulayabilirsiniz.